تشخیص و پیشگیری از بیماری لایم سگ: راهنمای بالینی دامپزشکی

بیماری لایم سگ یک بیماری عفونی شایع و پیچیده است که توسط کنه ها منتقل می شود و تهدیدی جدی برای سلامت سگ ها است. تظاهرات بالینی متغیر و عوارض مزمن بالقوه آن، تشخیص بالینی را به چالش می کشد. Tashikin Animal Health متعهد به ارائه ابزارهای تشخیصی دقیق و قابل اعتماد برای کمک به دامپزشکان در شناسایی سریع و مدیریت موثر بیماری لایم و محافظت از سلامت حیوانات خانگی است. هدف این راهنما ارائه یک مرجع بالینی جامع بیماری لایم به همکاران دامپزشک است که جنبه های مختلف از اتیولوژی تا پیشگیری را پوشش می دهد.

مروری بر بیماری (Overview)

اتیولوژی

بیماری لایم سگ عمدتاً توسط باکتری های متعلق به کمپلکس بورلیا بورگدورفری (Borrelia burgdorferi sensu lato complex) ایجاد می شود، که در آن Borrelia burgdorferi sensu stricto شایع ترین گونه بیماری زا در آمریکای شمالی است. این اسپیروکت ها از طریق نیش کنه های سخت آلوده منتقل می شوند.

اپیدمیولوژی

بیماری لایم سگ در بسیاری از مناطق در سراسر جهان بومی است، به ویژه در شمال شرقی و غرب میانه آمریکای شمالی و همچنین بخش هایی از اروپا. بر اساس گزارش سالانه 2024 CAPC (شورای انگل های حیوانات همراه)، میزان سرم مثبت بیماری لایم سگ در برخی از مناطق ایالات متحده به 15-20٪ می رسد. توزیع جغرافیایی آن ارتباط نزدیکی با زیستگاه ناقلین اصلی کنه (مانند Ixodes scapularis و Ixodes pacificus) دارد. اوج عفونت معمولاً در فصل گرم فعال کنه ها (اواخر بهار تا پاییز) رخ می دهد.

راه های انتقال

بیماری لایم عمدتاً از طریق نیش کنه های آلوده منتقل می شود. هنگامی که کنه به سگ متصل می شود و خون می مکد، بورلیا بورگدورفری در بزاق آن فرصتی برای ورود به بدن سگ پیدا می کند. به طور معمول، کنه برای انتقال موثر پاتوژن نیاز دارد که 24-48 ساعت یا بیشتر به بدن متصل شده و خون بمکد.

تظاهرات بالینی (Clinical Signs)

علائم مرحله حاد (Common Lyme disease in dogs symptoms)

تب: افزایش دمای بدن یک علامت اولیه شایع است.
لنگش: یکی از مشخص ترین علائم، که معمولاً به صورت شروع ناگهانی درد مفاصل و لنگش انتقالی ("shifting-leg lameness") ظاهر می شود. مفاصل ممکن است متورم و حساس به لمس شوند.
تورم غدد لنفاوی: غدد لنفاوی موضعی نزدیک محل نیش کنه یا غدد لنفاوی سیستمیک ممکن است متورم شوند.
بی حالی، از دست دادن اشتها: سگ های بیمار ممکن است افسرده و کم تحرک باشند.

مرحله مزمن و عوارض (Chronic Lyme disease symptoms dogs)

برخی از سگ ها ممکن است به بیماری مزمن لایم مبتلا شوند که علائم آن می تواند ماه ها یا حتی سال ها ادامه یابد.
نفریت لایم (Lyme nephritis): یک عارضه جدی که به صورت پروتئینوری، آزوتمی، استفراغ، کاهش وزن و سایر علائم گلومرولونفریت ظاهر می شود و پیش آگهی معمولاً ضعیف است. توصیه می شود نسبت پروتئین/کراتینین ادرار (UPC) به طور منظم در نژادهای پرخطر (مانند لابرادور، گلدن رتریور) کنترل شود.
مشکلات قلبی (نادر): ممکن است باعث میوکاردیت یا بلوک هدایتی شود.
علائم عصبی (نادر): ممکن است تشنج، تغییرات رفتاری و غیره رخ دهد.
تشخیص مرحله مزمن چالش برانگیزتر است و علائم ممکن است به طور متناوب ظاهر شوند یا با سایر بیماری ها اشتباه گرفته شوند.

طرح تشخیصی (Diagnosis - How to test for lyme in dogs)

کیت تست سریع آنتی بادی بیماری لایم Tashikin® (Canine Lyme Disease Test)

اصل و مزایا

کیت تست سریع آنتی بادی بیماری لایم Tashikin از فناوری پیشرفته ایمونوکروماتوگرافی استفاده می کند و می تواند به سرعت و با دقت آنتی بادی های اختصاصی علیه پپتید C6 بورلیا بورگدورفری را در سرم، پلاسما یا نمونه های خون کامل سگ تشخیص دهد. آنتی بادی C6 یک نشانگر کلیدی است که در اوایل عفونت تولید می شود و به تشخیص زودهنگام کمک می کند. این آزمایش دارای مزایایی مانند عملکرد ساده، عدم نیاز به تجهیزات خاص و تفسیر نتایج در عرض 10 دقیقه است و به ویژه برای غربالگری سریع در کلینیک ها مناسب است.

پارامترهای فنی

اندیکاتورهای تشخیص: آنتی بادی C6 بورلیا بورگدورفری
نوع نمونه: سرم، پلاسما، خون کامل ضد انعقاد
زمان تشخیص: 10 دقیقه
حساسیت: >95٪ (از نظر بالینی توسط دانشکده دامپزشکی دانشگاه XX تایید شده است، در مقایسه با وسترن بلات)
ویژگی: >98٪ (از نظر بالینی توسط دانشکده دامپزشکی دانشگاه XX تایید شده است، در مقایسه با وسترن بلات)
شرایط نگهداری: 2-30 درجه سانتیگراد

روش عملیات

تفسیر نتایج آزمایش

مثبت (+)

آنتی بادی C6 شناسایی شده است که نشان می دهد سگ ممکن است به بورلیا بورگدورفری آلوده شده باشد. نیاز به قضاوت جامع بر اساس علائم بالینی و سابقه مواجهه دارد. نتیجه مثبت می تواند سال ها ادامه داشته باشد، حتی پس از درمان.

منفی (-)

هیچ آنتی بادی C6 شناسایی نشد. توجه داشته باشید که دوره پنجره آزمایش (آنتی بادی ممکن است در عرض 2-5 هفته پس از عفونت تولید نشده باشد) وجود دارد، در صورت مشکوک بودن شدید بالینی اما نتیجه آزمایش منفی، توصیه می شود 2-4 هفته بعد دوباره بررسی شود. نتیجه منفی اساساً می تواند عفونت مزمن را رد کند.

یادآوری مهم

هر نتیجه آزمایش باید با توجه به تظاهرات بالینی تفسیر شود. مثبت بودن آنتی بادی فقط نشان دهنده سابقه مواجهه است و برای تعیین عفونت فعال باید عوامل زیر را در نظر گرفت:

علائم بالینی (مانند تب، لنگش)
خطر مواجهه (سابقه تماس با کنه، شیوع منطقه ای)
پنجره زمانی آزمایش (آنتی بادی ها ≥3 هفته پس از عفونت قابل تشخیص هستند)
تشخیص افتراقی (باید سایر بیماری ها مانند ارلیشیوز، آرتریت با واسطه ایمنی و غیره را رد کرد)

مقایسه با سایر روش های تشخیص

روش تشخیص	هدف تشخیص	سرعت	هزینه	سهولت عملیات	پنجره زمانی تشخیص	تفسیر اهمیت بالینی
تست سریع Tashikin (C6)	آنتی بادی C6	سریع (10 دقیقه)	متوسط	بسیار بالا	2-5 هفته پس از عفونت	غربالگری سریع، اندیکاتور عفونت اولیه
ELISA (کمی/کیفی)	کل آنتی بادی/IgG/IgM	متوسط-آهسته	متوسط-بالا	متوسط	3-6 هفته پس از عفونت	ارزیابی کمی سطح آنتی بادی، تمایز عفونت اخیر/دور (IgM/IgG)
وسترن بلات	انواع پروتئین های آنتی ژن	آهسته	بالا	کم	4-8 هفته پس از عفونت	آزمایش تایید، تمایز آنتی بادی های ناشی از واکسن و آنتی بادی های عفونت طبیعی
PCR	DNA پاتوژن	متوسط-آهسته	بالا	کم	اوایل عفونت	تشخیص مستقیم پاتوژن، اما میزان مثبت بودن در خون پایین است، مایع مفصلی/نمونه پوست بهتر است

راهنمای درمان (Treatment - Best Lyme disease treatment for dogs)

انتخاب آنتی بیوتیک

برای سگ های مبتلا به بیماری لایم که علائم بالینی نشان می دهند، درمان با آنتی بیوتیک توصیه می شود.

نام آنتی بیوتیک	دوز توصیه شده (سگ)	دوره درمان	احتیاط ها
داکسی سایکلین (Doxycycline)	10 میلی گرم بر کیلوگرم، PO، q12h	حداقل 30 روز	مطابق با دستورالعمل ACVIM، توجه داشته باشید که برای کاهش تحریک دستگاه گوارش با غذا مصرف شود و از مصرف همزمان با محصولات حاوی کلسیم/منیزیم خودداری شود.
آموکسی سیلین (Amoxicillin)	20 میلی گرم بر کیلوگرم، PO، q8-12h	حداقل 30 روز	مناسب برای توله سگ ها یا سگ هایی که داکسی سایکلین را تحمل نمی کنند.
سفووکسین (Cefovecin)	8 میلی گرم بر کیلوگرم، SC، یک بار در هر 14 روز	2-3 تزریق	تزریق طولانی مدت، مناسب برای سگ هایی که بلعیدن دارو برایشان دشوار است.

طرح درمان باید فردی باشد و با توجه به پاسخ بالینی تنظیم شود. اینکه آیا سگ های بدون علامت اما آنتی بادی مثبت نیاز به درمان دارند یا خیر، هنوز مورد بحث است و نیاز به ارزیابی جامع خطر دارد.

نظارت بر درمان

در طول درمان، بهبود علائم بالینی (مانند لنگش، کاهش تب) باید به دقت کنترل شود.
پس از پایان درمان، علائم ممکن است عود کنند و باید به صاحب اطلاع داده شود.
در حال حاضر، نظارت معمول بر اثربخشی درمان از طریق تیتر آنتی بادی توصیه نمی شود، زیرا آنتی بادی ممکن است همچنان وجود داشته باشد. برای نژادهای سگ در معرض خطر بیماری کلیوی (مانند لابرادور، گلدن رتریور)، توصیه می شود به طور منظم آنالیز ادرار (آزمایش UPC) برای نظارت بر پروتئینوری انجام شود.

اقدامات پیشگیرانه (Prevention)

کنترل کنه

پیشگیری در تمام طول سال: موثرترین اقدام پیشگیرانه اجرای دقیق برنامه پیشگیری از کنه در تمام طول سال است.
داروهای دافع حشرات خارجی: از دافع ها و کشنده های کنه اثبات شده (مانند قطره ها، داروهای خوراکی یا قلاده های حاوی فلورالانر، آفولالانر، فیپرونیل و غیره) استفاده کنید.
مدیریت محیطی: به طور منظم حیاط را تمیز کنید، چمن ها را کوتاه کنید، برگ های افتاده را بردارید و محیط های تولید مثل کنه را کاهش دهید.
بررسی: پس از فعالیت های خارج از منزل، تمام بدن سگ، به ویژه قسمت های پشت گوش، زیر بغل، کشاله ران، بین انگشتان پا و سایر قسمت هایی که کنه ها به راحتی به آن می چسبند را به دقت بررسی کنید و کنه های یافت شده را به موقع بردارید.

واکسیناسیون

واکسن هایی برای بیماری لایم سگ در بازار وجود دارد. تصمیم گیری در مورد واکسیناسیون باید بر اساس ارزیابی خطر فردی (مانند شیوع در منطقه محل سکونت، سبک زندگی و غیره) باشد. توصیه می شود در مورد مزایا و معایب واکسن با دامپزشک مشورت کنید.

آموزش صاحب

افزایش آگاهی صاحبان حیوانات خانگی از خطرات و اقدامات پیشگیرانه بیماری لایم بسیار مهم است.

محصولات و پشتیبانی Tashikin

Tashikin متعهد به ارائه راه حل های تشخیص دقیق و قابل اعتماد بیماری لایم برای دامپزشکان است. کیت تست سریع آنتی بادی بیماری لایم ما دارای مزایای منحصر به فرد زیر است:

تنها تست سریع که از آنتی ژن C6 استفاده می کند: می تواند عفونت طبیعی را از ایمنی واکسن تشخیص دهد
سازگاری با ELISA/وسترن بلات >99٪: از نظر بالینی در چند مرکز تایید شده است
نتایج سریع در 10 دقیقه: مناسب برای تشخیص فوری در کلینیک
عملکرد ساده: بدون نیاز به تجهیزات خاص، خون کامل/سرم/پلاسما قابل تشخیص است

فراخوان اقدام (CTA)

مشاهده همه محصولات با ما تماس بگیرید

منابع و مراجع

مراجع

Centers for Disease Control and Prevention (CDC) - Lyme Disease Information
American Veterinary Medical Association (AVMA) - Lyme Disease Guidelines
Littman, M. P., et al. (2018). ACVIM consensus update on Lyme borreliosis in dogs and cats. Journal of Veterinary Internal Medicine, 32(3), 887-903.
سایر مقالات یا دستورالعمل های تحقیقاتی مرتبط