Diagnose en behandeling van Lyme-ziekte bij honden: Veterinaire klinische richtlijnen
Lyme-ziekte bij honden is een veel voorkomende en complexe infectieziekte die door teken wordt overgedragen en een ernstige bedreiging vormt voor de gezondheid van honden. De variabele klinische verschijnselen en potentiële chronische complicaties vormen een uitdaging voor de klinische diagnose. Tashikin Animal Health zet zich in voor het leveren van nauwkeurige en betrouwbare diagnostische hulpmiddelen om dierenartsen te helpen Lyme-ziekte snel te identificeren en effectief te beheren, en de gezondheid van huisdieren te beschermen. Deze richtlijn is bedoeld om dierenartsen een uitgebreide klinische referentie voor Lyme-ziekte te bieden, die alle aspecten van etiologie tot preventie omvat.
Overzicht van de ziekte (Overview)
Etiologie
Lyme-ziekte bij honden wordt voornamelijk veroorzaakt door bacteriën die behoren tot het *Borrelia burgdorferi* sensu lato complex, waarvan *Borrelia burgdorferi* sensu stricto de belangrijkste pathogene soort is in Noord-Amerika. Deze spirocheet wordt verspreid door de beet van geïnfecteerde harde teken.
Epidemiologie
Lyme-ziekte bij honden is endemisch in veel regio's over de hele wereld, vooral in het noordoosten en middenwesten van Noord-Amerika en in delen van Europa. Volgens het jaarrapport van CAPC (Companion Animal Parasite Council) uit 2024 is het percentage seropositieve honden met Lyme-ziekte in sommige gebieden van de Verenigde Staten wel 15-20%. De geografische verspreiding is nauw verwant aan de habitat van de belangrijkste vectorteken (zoals *Ixodes scapularis* en *Ixodes pacificus*). Infectiepieken komen meestal voor in de warme seizoenen (late lente tot herfst) wanneer teken actief zijn.
Verspreidingsroute
- De ziekte van Lyme wordt voornamelijk verspreid door de beet van geïnfecteerde teken. Wanneer een teek zich aan een hond hecht en bloed zuigt, hebben de Borrelia burgdorferi in het speeksel de kans om het lichaam van de hond binnen te dringen. Gewoonlijk moet een teek zich 24-48 uur of langer hechten en bloed zuigen om de ziekteverwekker effectief over te dragen.
-
Klinische verschijnselen (Clinical Signs)
Symptomen van de acute fase (Common Lyme disease in dogs symptoms)
- Koorts: Een verhoogde lichaamstemperatuur is een veel voorkomend vroeg symptoom.
- Kreupelheid: Een van de meest karakteristieke symptomen, meestal gekenmerkt door plotselinge, migrerende gewrichtspijn en kreupelheid ("shifting-leg lameness"). De gewrichten kunnen gezwollen en gevoelig zijn.
- Gezwollen lymfeklieren: Lokale lymfeklieren in de buurt van de tekenbeet of systemische lymfeklieren kunnen gezwollen zijn.
- Lethargie, verlies van eetlust: Zieke honden kunnen depressief en minder actief zijn.
-
Chronische fase en complicaties (Chronic Lyme disease symptoms dogs)
- Sommige honden kunnen chronische Lyme-ziekte ontwikkelen, met symptomen die maanden of zelfs jaren aanhouden.
- Lyme-nefritis (Lyme-nierziekte): Een ernstige complicatie, gekenmerkt door proteïnurie, azotemie, braken, gewichtsverlies en andere symptomen van glomerulonefritis, met een doorgaans slechte prognose. Het wordt aanbevolen om de urine-eiwit/creatinine-ratio (UPC) regelmatig te controleren bij hondenrassen met een hoog risico (zoals Labradors, Golden Retrievers).
- Hartproblemen (zeldzaam): Kan myocarditis of geleidingsblokkade veroorzaken.
- Neurologische symptomen (zeldzaam): Kan leiden tot epilepsie, gedragsveranderingen, enz.
- De diagnose van de chronische fase is uitdagender en de symptomen kunnen met tussenpozen optreden of worden verward met andere ziekten.
Diagnostisch plan (Diagnosis - How to test for lyme in dogs)
Tashikin® Lyme-antilichaam snelteststrip (Canine Lyme Disease Test)
Principe en voordelen
De Tashikin Lyme-antilichaam snelteststrip maakt gebruik van geavanceerde immunochromatografietechnologie om snel en nauwkeurig specifieke antilichamen tegen *Borrelia burgdorferi* C6-peptide in serum, plasma of volbloedmonsters van honden te detecteren. C6-antilichamen zijn belangrijke markers die vroeg na infectie worden geproduceerd en helpen bij een vroege diagnose. De test is eenvoudig te bedienen, vereist geen speciale apparatuur en de resultaten kunnen binnen 10 minuten worden afgelezen, waardoor hij bijzonder geschikt is voor snelle screening in de kliniek.
Technische parameters
- Detectie-indicator: *Borrelia burgdorferi* C6-antilichamen
- Type monster: Serum, plasma, anticoagulerend volbloed
- Detectietijd: 10 minuten
- Gevoeligheid: >95% (klinisch geverifieerd door het Veterinair College van de XX Universiteit, vergeleken met Western Blot)
- Specificiteit: >98% (klinisch geverifieerd door het Veterinair College van de XX Universiteit, vergeleken met Western Blot)
- Bewaarcondities: 2-30°C
Bedieningsprocedure
Interpretatie van testresultaten
Positief (+)
C6-antilichamen gedetecteerd, wat suggereert dat de hond mogelijk geïnfecteerd is met Borrelia burgdorferi. Een uitgebreide beoordeling is vereist in combinatie met klinische symptomen en blootstellingsgeschiedenis. Positieve resultaten kunnen jaren aanhouden, zelfs na behandeling.
Negatief (-)
Er zijn geen C6-antilichamen gedetecteerd. Er moet aandacht worden besteed aan de testvensterperiode (antilichamen zijn mogelijk nog niet geproduceerd binnen 2-5 weken na infectie). Als er een sterk klinisch vermoeden is, maar de test negatief is, wordt aanbevolen om de test na 2-4 weken te herhalen. Een negatief resultaat kan chronische infectie in principe uitsluiten.
Belangrijke tips
Alle testresultaten moeten worden geïnterpreteerd in combinatie met klinische verschijnselen. Een positief antilichaamresultaat geeft alleen een geschiedenis van blootstelling aan, en de volgende factoren moeten worden gecombineerd om een actieve infectie te beoordelen:
- Klinische symptomen (zoals koorts, kreupelheid)
- Blootstellingsrisico (geschiedenis van contact met teken, regionale prevalentie)
- Testvenster (antilichamen kunnen ≥3 weken na infectie worden gedetecteerd)
- Differentiële diagnose (andere ziekten zoals Ehrlichiose en immuungemedieerde artritis moeten worden uitgesloten)
Vergelijking met andere testmethoden
| Testmethode | Testdoel | Snelheid | Kosten | Gebruiksgemak | Testvenster | Interpretatie van klinische betekenis |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Tashikin sneltest (C6) | C6-antilichamen | Snel (10 minuten) | Gemiddeld | Zeer hoog | 2-5 weken na infectie | Snelle screening, indicator van vroege infectie |
| ELISA (kwantitatief/kwalitatief) | Totaal antilichamen/IgG/IgM | Gemiddeld-langzaam | Gemiddeld-hoog | Gemiddeld | 3-6 weken na infectie | Kwantitatieve beoordeling van antilichaamniveaus, onderscheid recente/latere infectie (IgM/IgG) |
| Western Blot | Verschillende antigeenproteïnen | Langzaam | Hoog | Laag | 4-8 weken na infectie | Bevestigingstest, onderscheid antilichamen geïnduceerd door vaccinatie en antilichamen door natuurlijke infectie |
| PCR | Pathogeen DNA | Gemiddeld-langzaam | Hoog | Laag | Vroege infectie | Directe detectie van pathogenen, maar lage positieve score in het bloed, gewrichtsvloeistof/huidmonsters zijn beter |
Behandelingsrichtlijnen (Treatment - Best Lyme disease treatment for dogs)
Keuze van antibiotica
Voor honden met Lyme-ziekte met klinische symptomen wordt behandeling met antibiotica aanbevolen.
| Naam antibioticum | Aanbevolen dosis (hond) | Behandelingskuur | Voorzorgsmaatregelen |
|---|---|---|---|
| Doxycycline | 10 mg/kg, PO, q12h | Minstens 30 dagen | Voldoet aan de ACVIM-richtlijnen, let op de gelijktijdige toediening met voedsel om gastro-intestinale irritatie te verminderen, vermijd gelijktijdige toediening met calcium/magnesiumhoudende producten |
| Amoxicilline | 20 mg/kg, PO, q8-12h | Minstens 30 dagen | Geschikt voor puppy's of honden die doxycycline niet verdragen |
| Cefovecin | 8 mg/kg, SC, eenmaal per 14 dagen | 2-3 injecties | Langwerkende injectie, geschikt voor honden die moeite hebben met orale toediening |
Het behandelplan moet geïndividualiseerd zijn en worden aangepast op basis van de klinische reactie. Het blijft controversieel of asymptomatische honden met positieve antilichamen moeten worden behandeld, en de risico's moeten uitgebreid worden beoordeeld.
Behandelingsmonitoring
- Tijdens de behandeling moet de verbetering van de klinische symptomen (zoals kreupelheid, koorts) nauwlettend worden gevolgd.
- Na de behandeling kunnen de symptomen terugkeren, en de eigenaar moet hierover worden geïnformeerd.
- Het wordt momenteel niet aanbevolen om het effect van de behandeling routinematig te controleren door middel van antilichaamtiters, omdat antilichamen kunnen blijven bestaan. Voor hondenrassen met een risico op nierziekte (zoals Labradors, Golden Retrievers) wordt aanbevolen om regelmatig urineonderzoek (UPC-test) te laten uitvoeren om proteïnurie te controleren.
Preventieve maatregelen (Prevention)
Tekenbestrijding
- Preventie het hele jaar door: De meest effectieve preventieve maatregel is de strikte naleving van een preventieplan voor teken het hele jaar door.
- Externe antiparasitaire middelen: Gebruik tekenwerende en dodende middelen die bewezen effectief zijn (zoals spot-on preparaten, orale medicatie of halsbanden die fluralaner, afoxolaner, fipronil en andere ingrediënten bevatten).
- Omgevingsbeheer: Ruim de tuin regelmatig op, maai het gazon, verwijder bladeren en verminder de broedomgeving voor teken.
- Inspectie: Na buitenactiviteiten de hond zorgvuldig controleren op het hele lichaam, vooral achter de oren, in de oksels, in de liesstreek, tussen de tenen en andere delen waar teken zich gemakkelijk aanhechten, en eventuele teken tijdig verwijderen.
-
Vaccinatie
Er zijn vaccins tegen Lyme-ziekte bij honden op de markt. De beslissing om te vaccineren moet gebaseerd zijn op een individuele risicobeoordeling (zoals de prevalentie in de woonplaats, levensstijl, enz.). Het wordt aanbevolen om de voor- en nadelen van vaccins in detail met een dierenarts te bespreken.
Educatie van de eigenaar
Het is van cruciaal belang om het bewustzijn van eigenaren van gezelschapsdieren over de risico's en preventieve maatregelen van de ziekte van Lyme te vergroten.
Tashikin Producten en ondersteuning
Tashikin zet zich in voor het leveren van nauwkeurige en betrouwbare diagnostische oplossingen voor Lyme-ziekte aan dierenartsen. Onze snelteststrips voor Lyme-antilichamen hebben de volgende unieke voordelen:
- Enige snelle test met C6-antigeen: Maakt onderscheid tussen natuurlijke infectie en vaccinatie-immuniteit
- Consistentie met ELISA/Western Blot >99%: Klinisch geverifieerd in meerdere centra
- Snelle resultaten in 10 minuten: Geschikt voor onmiddellijke diagnose in de kliniek
- Eenvoudige bediening: Geen speciale apparatuur vereist, volbloed/serum/plasma kan worden getest
Call to action (CTA)
Referenties en bronnen
Referenties
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC) - Lyme Disease Information
- American Veterinary Medical Association (AVMA) - Lyme Disease Guidelines
- Littman, M. P., et al. (2018). ACVIM consensus update on Lyme borreliosis in dogs and cats. Journal of Veterinary Internal Medicine, 32(3), 887-903.
- Andere gerelateerde onderzoeksartikelen of richtlijnen