Diagnostyka i leczenie boreliozy u psów: Weterynaryjne wytyczne kliniczne

Borelioza u psów jest powszechną i złożoną chorobą zakaźną przenoszoną przez kleszcze, która stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia psów. Jej zmienne objawy kliniczne i potencjalne przewlekłe powikłania stanowią wyzwanie dla diagnozy klinicznej. Tashikin Animal Health dokłada wszelkich starań, aby dostarczać precyzyjne i niezawodne narzędzia diagnostyczne, które pomagają lekarzom weterynarii szybko identyfikować i skutecznie leczyć boreliozę, chroniąc zdrowie zwierząt domowych. Niniejsze wytyczne mają na celu zapewnienie lekarzom weterynarii kompleksowego odniesienia klinicznego dotyczącego boreliozy, obejmującego wszystkie aspekty, od etiologii po profilaktykę.

Przegląd choroby (Overview)

Etiologia

Borelioza u psów jest głównie spowodowana przez bakterie należące do kompleksu *Borrelia burgdorferi* sensu lato, wśród których *Borrelia burgdorferi* sensu stricto jest najczęstszym gatunkiem chorobotwórczym w Ameryce Północnej. Krętek ten jest przenoszony przez ukąszenia zakażonych kleszczy twardych.

Epidemiologia

Borelioza u psów występuje endemicznie w wielu regionach na całym świecie, zwłaszcza w północno-wschodniej i środkowej Ameryce Północnej oraz w niektórych częściach Europy. Według raportu rocznego CAPC (Companion Animal Parasite Council) za 2024 r. w niektórych regionach Stanów Zjednoczonych wskaźnik seropozytywności boreliozy u psów wynosi aż 15-20%. Jej rozmieszczenie geograficzne jest ściśle związane z siedliskami głównych kleszczy wektorowych (takich jak kleszcz czarnonogi *Ixodes scapularis* i kleszcz zachodni *Ixodes pacificus*). Szczyt infekcji występuje zwykle w ciepłych porach roku (od późnej wiosny do jesieni), kiedy kleszcze są aktywne.

Droga transmisji

Borelioza jest przenoszona głównie przez ukąszenia zakażonych kleszczy. Kiedy kleszcz przyczepia się do psa i pije krew, krętki Borrelia burgdorferi w jego ślinie mają możliwość dostania się do organizmu psa. Zazwyczaj kleszcz musi być przyczepiony i pić krew przez 24-48 godzin lub dłużej, aby skutecznie przenieść patogen.

Obraz kliniczny (Clinical Signs)

Objawy ostrej fazy (Common Lyme disease in dogs symptoms)

Gorączka: Podwyższona temperatura ciała jest częstym wczesnym objawem.
Kulawizna: Jeden z najbardziej charakterystycznych objawów, zwykle objawiający się nagłym wystąpieniem, migrującym bólem stawów i kulawizną ("shifting-leg lameness"). Stawy mogą być obrzęknięte i tkliwe na dotyk.
Powiększenie węzłów chłonnych: Lokalne węzły chłonne w pobliżu miejsca ukąszenia kleszcza lub ogólnoustrojowe węzły chłonne mogą być powiększone.
Letarg, brak apetytu: Chore psy mogą być ospałe i mniej aktywne.

Okres przewlekły i powikłania (Chronic Lyme disease symptoms dogs)

U niektórych psów może rozwinąć się przewlekła borelioza, której objawy mogą utrzymywać się miesiącami, a nawet latami.
Lyme nephritis (boreliozowe zapalenie nerek): Poważne powikłanie, objawiające się białkomoczem, azotemią, wymiotami, utratą masy ciała i innymi objawami kłębuszkowego zapalenia nerek, zwykle o złym rokowaniu. Zaleca się regularne monitorowanie stosunku białka do kreatyniny w moczu (UPC) u ras wysokiego ryzyka (takich jak labradory i golden retrievery).
Problemy z sercem (rzadkie): Mogą powodować zapalenie mięśnia sercowego lub blok przewodzenia.
Objawy neurologiczne (rzadkie): Mogą wystąpić drgawki, zmiany w zachowaniu itp.
Diagnoza w okresie przewlekłym jest trudniejsza, a objawy mogą pojawiać się sporadycznie lub być mylone z innymi chorobami.

Schemat diagnostyczny (Diagnosis - How to test for lyme in dogs)

Tashikin® Szybki test paskowy na przeciwciała boreliozy (Canine Lyme Disease Test)

Zasada działania i zalety

Szybki test paskowy na przeciwciała boreliozy Tashikin wykorzystuje zaawansowaną technologię immunochromatograficzną, która umożliwia szybkie i dokładne wykrycie specyficznych przeciwciał przeciwko peptydowi C6 *Borrelia burgdorferi* w surowicy, osoczu lub próbkach krwi pełnej psa. Przeciwciała C6 są kluczowym markerem wczesnej infekcji, co pomaga we wczesnej diagnostyce. Test charakteryzuje się łatwą obsługą, nie wymaga specjalnego sprzętu, a wynik można odczytać w ciągu 10 minut, co czyni go szczególnie odpowiednim do szybkiego badania przesiewowego w klinice.

Parametry techniczne

Wskaźnik wykrywania: przeciwciała C6 *Borrelia burgdorferi*
Rodzaj próbki: surowica, osocze, krew pełna z antykoagulantem
Czas testu: 10 minut
Czułość: >95% (zweryfikowane klinicznie przez Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu XX, w porównaniu z Western Blot)
Swoistość: >98% (zweryfikowane klinicznie przez Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu XX, w porównaniu z Western Blot)
Warunki przechowywania: 2-30°C

Przebieg operacji

Interpretacja wyników testu

Pozytywny (+)

Wykryto przeciwciała C6, co sugeruje, że pies mógł zostać zarażony krętkami Borrelia burgdorferi. Należy dokonać kompleksowej oceny w połączeniu z objawami klinicznymi i historią narażenia. Wynik pozytywny może utrzymywać się przez kilka lat, nawet po leczeniu.

Negatywny (-)

Nie wykryto przeciwciał C6. Należy zwrócić uwagę na okienko wykrywania (przeciwciała mogą nie być jeszcze wytworzone w ciągu 2-5 tygodni po zakażeniu). Jeśli istnieje wysokie podejrzenie kliniczne, ale wynik testu jest negatywny, zaleca się powtórzenie badania po 2-4 tygodniach. Wynik negatywny może zasadniczo wykluczyć przewlekłą infekcję.

Ważna wskazówka

Każdy wynik testu należy interpretować w kontekście objawów klinicznych. Pozytywny wynik testu na obecność przeciwciał wskazuje jedynie na historię ekspozycji, a aktywną infekcję należy oceniać na podstawie następujących czynników:

Objawy kliniczne (np. gorączka, kulawizna)
Ryzyko narażenia (historia kontaktu z kleszczami, endemiczność regionalna)
Okno czasowe testu (przeciwciała wykrywalne ≥3 tygodnie po zakażeniu)
Diagnostyka różnicowa (należy wykluczyć erlichiozę, immunozależne zapalenie stawów i inne choroby)

Porównanie z innymi metodami testowania

Metoda wykrywania	Cel wykrywania	Prędkość	Koszt	Łatwość obsługi	Okno wykrywania	Interpretacja znaczenia klinicznego
Szybki test Tashikin (C6)	Przeciwciała C6	Szybki (10 minut)	Średni	Bardzo wysoka	2-5 tygodni po infekcji	Szybkie badanie przesiewowe, wczesny wskaźnik infekcji
ELISA (ilościowy/jakościowy)	Przeciwciała całkowite/IgG/IgM	Średnio-wolny	Średnio-wysoki	Średni	3-6 tygodni po infekcji	Ilościowa ocena poziomu przeciwciał, rozróżnienie między niedawną/odległą infekcją (IgM/IgG)
Western Blot	Różne białka antygenowe	Wolny	Wysoki	Niski	4-8 tygodni po infekcji	Test potwierdzający, rozróżnia przeciwciała indukowane szczepionką i przeciwciała po naturalnej infekcji
PCR	DNA patogenu	Średnio-wolny	Wysoki	Niski	Wczesna faza infekcji	Bezpośrednie wykrywanie patogenu, ale niski wskaźnik pozytywności we krwi, lepsze próbki płynu stawowego/skóry

Wytyczne dotyczące leczenia (Treatment - Best Lyme disease treatment for dogs)

Wybór antybiotyków

W przypadku psów z boreliozą, u których występują objawy kliniczne, zaleca się leczenie antybiotykami.

Nazwa antybiotyku	Zalecana dawka (pies)	Przebieg leczenia	Środki ostrożności
Doksycyklina (Doxycycline)	10 mg/kg, PO, co 12 godzin	Co najmniej 30 dni	Zgodnie z wytycznymi ACVIM, należy uważać, aby podawać go z jedzeniem, aby zmniejszyć podrażnienie przewodu pokarmowego, unikać podawania z produktami zawierającymi wapń/magnez
Amoksycylina (Amoxicillin)	20 mg/kg, PO, co 8-12 godzin	Co najmniej 30 dni	Odpowiedni dla szczeniąt lub psów, które nie tolerują doksycykliny
Cefowecyna (Cefovecin)	8 mg/kg, SC, raz na 14 dni	2-3 iniekcje	Długo działający lek do wstrzykiwań, odpowiedni dla psów, u których doustne podawanie jest trudne

Plan leczenia powinien być zindywidualizowany i dostosowany do reakcji klinicznej. To, czy leczenie jest potrzebne w przypadku psów bezobjawowych, ale z pozytywnym wynikiem testu na obecność przeciwciał, jest nadal kwestią sporną i wymaga kompleksowej oceny ryzyka.

Monitorowanie leczenia

Podczas leczenia należy uważnie monitorować poprawę objawów klinicznych (takich jak ustąpienie kulawizny, gorączki).
Po zakończeniu leczenia objawy mogą nawrócić, o czym należy poinformować właściciela.
Obecnie nie zaleca się rutynowego monitorowania efektów leczenia za pomocą miareczkowania przeciwciał, ponieważ przeciwciała mogą nadal występować. U ras psów z ryzykiem chorób nerek (takich jak labradory, golden retrievery) zaleca się regularne wykonywanie analizy moczu (badanie UPC) w celu monitorowania białkomoczu.

Środki zapobiegawcze (Prevention)

Kontrola kleszczy

Profilaktyka całoroczna: Najskuteczniejszym środkiem zapobiegawczym jest ścisłe przestrzeganie całorocznego planu profilaktyki przeciwkleszczowej.
Leki przeciwpasożytnicze do stosowania zewnętrznego: Stosowanie sprawdzonych i skutecznych środków odstraszających i zabijających kleszcze (takich jak preparaty spot-on, leki doustne lub obroże zawierające fluralaner, afoksolaner, fipronil itp.).
Zarządzanie środowiskiem: Regularne sprzątanie podwórka, przycinanie trawników, usuwanie opadłych liści, redukcja środowiska lęgowego kleszczy.
Kontrola: Po aktywności na świeżym powietrzu należy dokładnie sprawdzić całe ciało psa, zwłaszcza miejsca, w których łatwo przyczepiają się kleszcze, takie jak za uszami, pod pachami, w pachwinach, między palcami, i niezwłocznie usunąć znalezione kleszcze.

Szczepienia

Na rynku dostępne są szczepionki przeciwko boreliozie u psów. Decyzja o szczepieniu powinna opierać się na indywidualnej ocenie ryzyka (takiej jak sytuacja epidemiologiczna w regionie zamieszkania, styl życia itp.). Zaleca się szczegółowe omówienie korzyści i wad szczepionki z lekarzem weterynarii.

Edukacja właścicieli

Zwiększanie świadomości właścicieli zwierząt domowych na temat ryzyka boreliozy i środków zapobiegawczych jest niezwykle ważne.

Produkty i wsparcie Tashikin

Tashikin dokłada wszelkich starań, aby zapewnić lekarzom weterynarii precyzyjne i niezawodne rozwiązania do diagnostyki boreliozy. Nasz szybki test paskowy na przeciwciała boreliozy ma następujące unikalne zalety:

Jedyny szybki test wykorzystujący antygen C6: Rozróżnia naturalną infekcję od odporności poszczepiennej
Zgodność z ELISA/Western Blot >99%: Potwierdzone wieloośrodkowymi badaniami klinicznymi
Szybkie wyniki w 10 minut: Odpowiednie do diagnostyki natychmiastowej w klinice
Łatwa obsługa: Nie wymaga specjalnego sprzętu, można testować krew pełną/surowicę/osocze

Wezwanie do działania (CTA)

Zobacz wszystkie produkty Skontaktuj się z nami

Bibliografia i zasoby

Bibliografia

Centers for Disease Control and Prevention (CDC) - Informacje o boreliozie
American Veterinary Medical Association (AVMA) - Wytyczne dotyczące boreliozy
Littman, M. P., et al. (2018). ACVIM consensus update on Lyme borreliosis in dogs and cats. Journal of Veterinary Internal Medicine, 32(3), 887-903.
Inne powiązane artykuły naukowe lub wytyczne